Türkiye’de taşımacılık faaliyeti yürütmek isteyen bireylerin ve firmaların, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından verilen belirli yetki belgelerine sahip olması gerekir. Bu belgelerden en sık duyulanları K1 ve K2 belgeleridir. Her iki belge de taşımacılık faaliyetinin kapsamına göre farklı gereklilikler içerir ve yasal olarak taşımacılık yapmanın ön koşuludur.
K1 belgesi ticari taşımacılık yapan işletmeleri, K2 belgesi ise kendi eşyasını taşıyan bireyleri kapsar. Ancak bazı taşımacılık türleri – örneğin moto kurye hizmetleri – bu belgelerden farklı olarak kendi yasal gerekliliklerine sahiptir. Aşağıda hem K1-K2 belgeleri hem de moto kuryelerin sahip olması gereken belgeler hakkında detaylı bilgileri bulabilirsiniz.
K1 Belgesi Nedir?
K1 belgesi, ticari amaçla eşya veya yük taşımacılığı yapan kişi ve firmalara verilen bir yetki belgesidir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından düzenlenen bu belge, taşımacılık faaliyetlerinin yasal çerçevede yapılmasını sağlar. K1 belgesine sahip işletmeler, şehirler arası veya uluslararası taşımacılık yapma hakkına sahiptir.
K1 belgesi almak için başvuru sahibinin ticari araç sahibi olması, aracın yaşının belirli bir sınırın altında bulunması ve vergi mükellefi olması gerekir. Genellikle bu belge, nakliye firmaları, lojistik şirketleri ve kamyon sahipleri tarafından alınır. Belgesiz taşımacılık yapmak cezai yaptırımlara neden olabilir. Bu yüzden K1 belgesi, ticari faaliyetlerin güvenli ve yasal şekilde yürütülmesi açısından kritik öneme sahiptir.
K2 Belgesi Nedir?
K2 belgesi, kendi malını veya eşyasını taşıyan şahıs ve işletmelerin alması gereken yetki belgesidir. Bu belge, taşımacılığın ticari kazanç amacı gütmeden, sadece kişisel veya işletmeye ait malların taşınması durumlarında zorunludur.
Örneğin, kendi üretim tesisinden mağazasına ürün taşıyan bir işletme ya da iş makinelerini farklı şantiyelere nakleden bir firma K2 belgesi almak zorundadır. K2 belgesi genellikle şahıs işletmeleri, küçük üreticiler ve esnaflar tarafından tercih edilir. Başvuru sırasında araç ruhsatı, kimlik, vergi levhası ve faaliyet belgesi gibi evraklar gereklidir. Belgeler eksiksiz teslim edildiğinde başvuru süreci kısa sürede tamamlanabilir.
K1 ve K2 Belgesi Arasındaki Farklar
K1 ve K2 belgeleri arasındaki farkın temelinde taşıma amacı yatar. K1 belgesi, kazanç amacı güden taşımacılıklar için verilirken, K2 belgesi yalnızca kendi malını taşıyan işletmelere yöneliktir. Yani K1 belgesiyle ticari taşımacılık yapılabilirken, K2 belgesiyle dışarıya hizmet verilmez.
Bir diğer fark belge sahibinin türüdür. K1 belgesi genellikle şirketlere verilirken, K2 belgesi bireysel şahıs işletmeleri tarafından alınabilir. Ayrıca belge ücretleri ve başvuru şartları da birbirinden farklıdır. K1 belgesi, ticari nitelikli olduğu için daha kapsamlı evrak ve yüksek maliyet gerektirir.
K1 ve K2 Belgeleri Moto Kuryeleri Kapsar mı?
Bu soru oldukça sık soruluyor: Moto kuryeler K1 veya K2 belgesi almak zorunda mı?
Cevap: Hayır. Çünkü moto kuryeler genellikle eşya taşımacılığı değil, hizmet taşımacılığı yaparlar. K1 ve K2 belgeleri yalnızca kamyon, kamyonet veya tır gibi yük taşıma araçları için zorunludur.
Moto kurye hizmetleri, kargo veya lojistik taşımacılıktan farklı bir kategoriye girer. Dolayısıyla moto kuryeler K1 veya K2 belgesi almak yerine, kendi alanlarına özel yasal belgeleri edinmelidir.
Moto Kuryelerin Sahip Olması Gereken Belgeler
Moto kuryelik, özellikle son yıllarda e-ticaretin ve hızlı teslimat platformlarının yaygınlaşmasıyla büyük bir istihdam alanı haline geldi. Bu mesleği icra edenlerin hem trafik hem de iş güvenliği açısından belirli belgelere sahip olmaları gerekir:
- SRC Belgesi (SRC 4 – Şehir İçi Taşımacılık)
Ticari amaçla motosiklet kullanan kuryelerin, özellikle firmaya bağlı çalışanların bu belgeye sahip olması gerekir. SRC 4 belgesi, şehir içi taşımacılık yapan sürücülere verilir. - Psikoteknik Belgesi
Ticari taşıt kullanan herkes için zorunludur. Bu belge, sürücünün dikkat, refleks ve stres yönetimi gibi psikomotor becerilerini ölçer. - Vergi Mükellefiyeti (Şahıs Şirketi)
Trendyol Go, YemekSepeti Banabi, Getir gibi platformlarda kendi hesabına çalışan kuryeler, şahıs şirketi kurarak fatura kesmek zorundadır. - Ticari Ruhsat ve Sigorta
Kullanılan motosikletin ticari plaka (örneğin “R” plaka) ve geçerli sigortaya sahip olması gerekir.
Bu belgeler, moto kuryelerin faaliyetlerini yasal zeminde yürütmesini sağlar ve olası trafik kontrollerinde sorun yaşanmasının önüne geçer.
K1 Belgesi Almak İçin Gereken Belgeler ve Şartlar
K1 belgesi almak isteyenlerin belirli koşulları sağlaması gerekir. Başvuru sahibinin vergi mükellefi olması, en az bir ticari taşıta sahip bulunması ve bu aracın belirlenen yaş sınırını geçmemesi temel şartlardandır. Genellikle 10 yaşından küçük ve 3,5 ton üzeri araçlar kabul edilir.
Başvuru sırasında gerekli belgeler şunlardır:
- Vergi levhası
- Faaliyet belgesi
- Ticaret odası kaydı
- Taşıt ruhsatı
- İmza sirküleri
- Kimlik fotokopisi
Başvurular, Ulaştırma Bölge Müdürlükleri veya e-Devlet üzerinden yapılabilir. Belgelerin eksiksiz sunulması, başvurunun kısa sürede sonuçlanmasını sağlar.
K2 Belgesi Almak İçin Gereken Belgeler ve Şartlar
K2 belgesi başvurusunda en önemli koşul, aracın şahıs adına kayıtlı olmasıdır. Ayrıca araç yük taşımaya uygun olmalı ve belirli bir yaş sınırını geçmemelidir. Genellikle 20 yaş altı araçlar başvuru için uygundur.
Gerekli belgeler:
- Araç ruhsatı
- Vergi levhası
- Kimlik fotokopisi
- Faaliyet belgesi
Başvuru işlemleri e-Devlet üzerinden yapılabildiği gibi, Ulaştırma Bölge Müdürlükleri aracılığıyla da tamamlanabilir. K2 belgesi, onaylandıktan sonra sistem üzerinden görüntülenebilir.
K1 ve K2 Belgesi Ücretleri (2025 Güncel Fiyatları)
2025 yılı itibarıyla güncellenen K belgesi ücretleri, belge türüne ve aracın özelliklerine göre değişiklik göstermektedir. Ortalama olarak K1 belgesi ücretleri 15.000 TL ile 25.000 TL arasında, K2 belgesi ücretleri ise 2.500 TL ile 6.000 TL arasında değişmektedir.
Bu tutarlar, aracın kapasitesine, sayısına ve belge kapsamına göre farklılık gösterebilir. Ek olarak, belge yenileme veya yeni araç ekleme gibi durumlarda ek harçlar uygulanabilir.
K1 – K2 Belgesi Başvurusu Nasıl Yapılır?
K1 ve K2 belgesi başvuruları artık e-Devlet üzerinden çevrim içi olarak yapılabilmektedir. Başvuru yapmak isteyenler, “Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Yetki Belgeleri” hizmeti üzerinden gerekli formu doldurabilir.
Manuel başvuru yapmak isteyenler ise bölge müdürlüklerine giderek evraklarını teslim edebilirler. Başvurular genellikle 5–7 iş günü içerisinde sonuçlanır. Evrak eksikliği durumunda sistem üzerinden düzeltme talebi yapılır.
K1 ve K2 Belgesi Yenileme, Devir ve İptal İşlemleri
Bu belgeler belirli bir süreyle sınırlıdır ve süre dolmadan yenilenmesi gerekir. Yenileme işlemi, belge bitiş tarihinden en az 15 gün önce yapılmalıdır. Belge devri de mümkündür; şirket birleşmeleri veya araç satışı durumunda belge hakları devredilebilir.
Belge iptal edilirse aynı başvuru yeniden yapılamaz, süreç baştan başlatılır. Bu nedenle belge sahiplerinin süre takibini düzenli olarak yapması önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
K1 belgesi şahıs adına alınabilir mi?
Evet, ancak başvuru sahibinin vergi mükellefi olması gerekir.
K2 belgesi almak için ticari araç şart mı?
Hayır, şahıs adına kayıtlı ve yük taşımaya uygun araç yeterlidir.
K1 belgesi kaç araç için geçerlidir?
Belge belirli sayıda araç için düzenlenir, yeni araç eklenecekse sistem üzerinden tanımlama yapılmalıdır.
Moto kuryeler K1 veya K2 belgesi almak zorunda mı?
Hayır. Moto kuryeler ticari yük değil hizmet taşıdıkları için K1 veya K2 belgesi zorunlu değildir. Ancak SRC4 ve psikoteknik belgeleri bulundurmalıdır.
K2 belgesi e-Devlet üzerinden alınabilir mi?
Evet, e-Devlet portalında yer alan “Yetki Belgeleri” bölümünden başvuru yapılabilir.